„Gazeta Chojeńska” numer 17 z dnia 24.04.2018
Prezentujemy tu wybrane teksty z każdego numeru.
Wszystkie artykuły i informacje znajdują się w wydaniu papierowym.

Mieszkowice lubią historię

Już po raz szósty gmina Mieszkowice zorganizowała Polsko-Niemiecką Konferencję Naukową „Nadodrzańskie Spotkania z Historią 2018”. Odbyła się ona w piątek w Miejsko-Gminnym Ośrodku Kultury. Uczestników powitał burmistrz Andrzej Salwa i kierownik naukowy Andrzej Chludziński. Wśród gości byli burmistrzowie: Wriezen - Karsten Ilm, Neulewina - Horst Wilke, Cedyni - Gabriela Kotowicz, Morynia - Józef Piątek.

Część uczestników pod Pomnikiem Sapera w Gozdowicach

Dr Bartłomiej Rogalski z Muzeum Narodowego w Szczecinie omawiał liczne znaleziska archeologiczne z cmentarzyska z okresu wpływów rzymskich w pobliskim Czelinie. Zapowiedział, że wkrótce wykopaliska będą tam kontynuowane - już szósty rok. Rafał Foltyn z Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku mówił o wątkach słowiańskiego boga Światowida (Świętowita) w polskiej literaturze romantycznej i młodopolskiej, m.in. u Juliusza Słowackiego. Dodajmy, że nasz region leży blisko kilku ważnych miejsc kultu religii dawnych Słowian, np. Rugii czy Radogoszczy. Dr Reinhard Schmook z Oderlandmuseum w Bad Freienwalde zajął się wątpliwościami dotyczącymi terminu „Brandenburgia Wschodnia ”. Według niego leży ona w dzisiejszej zachodniej Polsce, bo jest to dawna Nowa Marchia, na której terenie obecnie mieszkamy. Zachodzi ona na obszar, który Polacy nazwali Ziemia Lubuska, choć historycznie nic takiego nie istniało.

Dr Andrzej Chludziński z Instytutu Kaszubskiego w Gdańsku w swym kontynuowanym od kilku lat cyklu przybliżył zmieniające się przez wieki nazwy miejscowości w gminie Chojna (na poprzednich konferencjach zajmował się gminami: Cedynia, Mieszkowice, Moryń i Trzcińsko-Zdrój). Ciekawe, jak kształtowały się polskie nazwy po 1945 roku. Na przykład Białęgi krótko po wojnie nazywały się Belgów, Brwice - Błyszczyk, Czartoryja - Wagrów, Garnowo - Bogaczew, Krajnik Dolny - Michałów Dolny, Lisie Pole - Chrobryń, Stoki - Rogaczewo, a Zatoń Dolna - Sadlno, natomiast sama Chojna miała tych nazw szczególnie dużo, np.: Królewiec, Chojnice, Chojnica, Władysławsko.

Daniel Wachnicki-Grymuza - obecny właściciel części ocalałego majątku podworskiego w Troszynie omówił historię tamtejszego kościoła. Kazimiera Kalita-Skwirzyńska ze Szczecina zaprezentowała dawne i obecne fotografie dworów i pałaców na terenie gminy Moryń (z reguły popadły one w ruinę, jak np. w Witnicy, gdzie pałac spłonął w 1990 r., zaś najlepiej zachował się w Bielinie). Dr hab. Zbigniew Sobisz z Akademii Pomorskiej w Słupsku jak zwykle bardzo barwnie opowiadał o roślinności - tym razem z cmentarzy gminy Mieszkowice. Edda Gutsche z Berlina mówiła o nadodrzańskich malarzach z pierwszej połowy XX wieku, w tym o pochodzącym z Widuchowej i zmarłym w 1997 r. Ottonie Grafie, który różnymi technikami uwiecznił miejscowe krajobrazy.

Dr Piotr Maliński z Uniwersytetu Szczecińskiego pokazywał reprodukcje obrazów i zdjęcia rzeźb, których motywem było forsowanie Odry w 1945 roku. Radosław Herman z łódzkiej firmy Arch-Tech przybliżył najnowsze metody badania Rejonu Pamięci Narodowej. Na koniec wszyscy udali się do muzeum w Gozdowicach i Starych Łysogórkach. Oglądano także powstałe niedawno koło tamtejszego cmentarza wojennego lapidarium, zbudowane z żołnierskich nagrobków, które na początku lat osiemdziesiątych wymieniono na nowe, zaś stare wyrzucono lub użyto do wzmocnienia brzegu Odry. Mówił o tym dr Maliński, a także burmistrz Salwa, który zapowiedział, że lapidarium będzie powiększone, bo do jego budowy wykorzystano na razie tylko część starych nagrobków. Prace mają zakończyć się na rocznicę wybuchu II wojny, czyli do 1 września.

Konferencja została dofinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz budżetu państwa (Fundusz Małych Projektów w ramach Programu Współpracy Interreg VA Meklemburgia - Pomorze Przednie/Brandenburgia/Polska w Euroregionie Pomerania).
Tekst i fot. Robert Ryss

do góry