„Gazeta Chojeńska” numer 16 z dnia 15.04.2008
Prezentujemy tu wybrane teksty z każdego numeru.
Wszystkie artykuły i informacje znajdują się w wydaniu papierowym.

Polacy i Niemcy w Terezinie

Na przełomie marca i kwietnia dziesięcioosobowa grupa uczniów Gimnazjum z Góralic (gm. Trzcińsko-Zdrój) wspólnie z rówieśnikami z partnerskiej Dreiklang-Oberschule ze Schwedt wzięła udział w tygodniowym projekcie "Razem przeciwko nienawiści, nietolerancji i rasizmowi" w czeskim Terezinie. To niewielkie miasteczko na południowym zachodzie Czech było twierdzą, miało ok. 1 000 mieszkańców. W latach 1914-1917 w twierdzy więziony był m.in. Gawryło Princip, który w Sarajewie zabił następcę cesarskiego tronu, co dało początek I wojnie światowej.

Przy Małej Twierdzy

W 1941 r. naziści utworzyli w Terezinie wielkie getto, a w zasadzie obóz koncentracyjny - Theresienstadt. Jednorazowo przetrzymywano w nim ok. 60 tys. Żydów z Czech i Moraw, Niemiec, Austrii, Holandii, Danii. W sumie przewinęło się tu blisko 150 tys. więźniów, w tym dzieci. Stąd trafiali na wschód: do Oświęcimia lub Treblinki i tam ginęli w komorach gazowych. Ok. 38 tys. zmarło w Terezinie wskutek niedożywienia, zimna, warunków sanitarnych. Zachowało się krematorium, w którym spalano zwłoki. W 1944 r. do Terezina przybyła delegacja Międzynarodowego Czerwonego Krzyża, aby sprawdzić pogłoski o złym traktowaniu Żydów. Jednak hitlerowcy, którzy głosili, że Terezin to "darowane Żydom miasto", skutecznie przygotowali się do kontroli. W efekcie delegacja wyjechała zadowolona. Dziś Terezin upamiętnia okrucieństwa holokaustu i jest odwiedzany przez ludzi z całego świata. Reprezentacja góralickiego gimnazjum była pierwszą grupą z Polski od momentu otwarcia Terezina jako miejsca pamięci, tj. od 1991 roku.

Tragiczna pamiątka - krematorium

W ciągu tygodnia od 31 marca do 5 kwietnia gimnazjaliści przeżyli prawdziwą lekcję historii. Byli zakwaterowani na terenie byłego getta, tam też odbywały się różnorodne zajęcia: zapoznanie się z historią i przeznaczeniem różnych miejsc, zwiedzanie Małej Twierdzy - więzienia, a w czasie wojny miejsca okrutnych tortur, zwiedzanie muzeum, projekcje filmów, spotkanie ze świadkami, którzy przeżyli piekło, warsztaty "Od numeru do nazwiska" - przywracające numerowi więźnia jego twarz, osobowość, warsztaty "Sprawca - ofiara - bohater", gdzie przyporządkowywano zdjęcia do każdej z podanych grup. Większość zadań uczniowie wykonywali w grupach polsko-niemieckich. W programie były też wyjazdy do innych ważnych miejsc pamięci, związanych ze zbrodniami nazistów: do Lidic, Pragi, Litomierzyc oraz do Usti nad Łabą, gdzie młodzi Polacy i Niemcy złożyli wizytę w czeskiej szkole dla dzieci z rodzin romskich. Goście nauczyli się piosenki Romów oraz wykonywali zadania językowe w grupach polsko-niemiecko-czeskich.
W dniu wyjazdu złożono kwiaty na międzynarodowym cmentarzu koło Terezina. Wspomnienia z tej wyprawy na pewno na długo pozostaną w pamięci. Jeden z uczniów z Góralic - Maciej Osetek pisze: "To miejsce i ta historia bardzo mną wstrząsnęły i dziękuję Bogu, że nie żyłem w czasie II wojny światowej. Oby takie wydarzenia już nigdy nie miały miejsca". Jak mówi opiekunka uczniów Małgorzata Sadłoń, szczególne podziękowania należą się stronie niemieckiej za perfekcyjne przygotowanie wyjazdu.

W Usti w romskiej szkole

Współpraca Gimnazjum im. Marka Kotańskiego w Góralicach z Dreiklang-Oberschule rozpoczęła się w roku 2006. Dyrektorzy obu placówek: Emilian Osetek i Matthias Schreck corocznie ustalają szczegóły współpracy. W ciągu dwóch lat przeprowadzono wiele spotkań i zrealizowano kilka projektów. Większość przedsięwzięć jest współfinansowana ze środków Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży. Uczniowie ze Schwedt są zapraszani do udziału w świętach i różnych uroczystościach w Góralicach, a polscy biorą udział w imprezach po stronie niemieckiej.
(rr)