Transodra Online
Znajdziesz nas na Facebooku
„Gazeta Chojeńska” numer 20 z dnia 19.05.2009

Prezentujemy tu wybrane teksty z każdego numeru.
Wszystkie artykuły i informacje znajdują się w wydaniu papierowym.
Zieloni przeciw atomowi
Bogacimy się
Nie będzie wyników
Holenderskie atrakcje
Parlamentarzystka z Bań
Mammografia w Chojnie
Uhuru z główną nagrodą
Cedyńska przygoda
Tam, gdzie pieprz rośnie (9)
Sport

Tam, gdzie pieprz rośnie (9)

Tajemnicza Czampa i wojna wietnamska
Tym razem Andrzej Kordylasiński z Cedyni opowiada o zaginionym królestwie Czampy i "pamiątkach" zakończonej w 1975 r. wojny wietnamskiej

Zespół świątyń w My Son leżał zapomniany w dżungli aż do końca XIX w., gdy został odkryty przez Francuzów
- Przypuszczam, że nie przepuściłeś żadnego muzeum czy też osobliwych miejsc. Co specjalnego mógłbyś polecić komuś, kto się wybiera do Wietnamu?
- Ogromne wrażenie zrobiło na mnie My Son. Byłem tam dwukrotnie. Są w Polsce miejsca jak Wawel, Jasna Góra, które przyciągają. A takim miejscem w Wietnamie jest dawne królestwo Czampy. A samo My Son należy do świętych miejsc Azji Południowo-Wschodniej. To tu biło religijne serce królestwa praktycznie od IV aż do XV w. Nie bez przyczyny porównywane jest do kambodżańskiego Angkor Wat.
- Mówisz o ruinach typu Troja?
- Bardziej przypomina ateński Akropol. Czaruje pięknem nie tylko ceglanych budowli (bez widocznego użycia zaprawy), ale i przyrodą. Dookoła góry, a sam zespół świątyń leży w sercu dżungli. Lekka mgła potęgowała aurę tajemniczości. Niesamowite wrażenie.
- W dżungli? To jak tam dota-łeś? Na słoniu?
- Z pięknego miasta Hoi An, gdzie stoi pomnik Polaka Kazimierza Kwiatkowskiego (1944-97) - konserwatora zabytków, który miał pomysł na renowację kupieckich kamieniczek. Stamtąd za kilkanaście dolarów są jednodniowe wycieczki z przewodnikiem do My Son. Tak mnie zafascynowało, że sam wędrowałem i przez moment się zgubiłem. Trochę zrobiło się niebezpiecznie. Spóźniłem się na odjazd i miałem problemy...
- To przygoda w twoim stylu. Ale czego się bałeś: tygrysów czy ludzi?
- Chodzi o pozostałości z wojny amerykańsko-wietnamskiej. Mimo iż UNESCO nadal prowadzi tam badania, to teren nie jest całkowicie rozminowany. W samym My Son wyeksponowano straty wojenne tego miejsca. Obok rzeźb pokazywane są bomby, leje po wybuchach, miny.
Czamowie, wspominani już przez Marco Polo, przejmowali kulturę indyjską. Zespół odtwarza taniec czczący hinduskich bogów.

- Co tam było, że Amerykanie dokonali takich zniszczeń?
- Komunistyczny Vietcong zrobił sobie tu w dżungli bazę. I dlatego były takie bombardowania.
- Czy widać ślady tej wojny nie tylko w postaci muzeów, ale np. stosunku do Amerykanów, eksponowanej martyrologii?
- Na drugą część pytania trudno mi odpowiedzieć, bo trzeba byłoby porozmawiać z ludźmi, ale przypuszczam, że tak, choć przekonałem się, że jest to problem złożony. Natomiast co do wizualnych śladów wojny, to są nie tylko muzea, ale jako atrakcje turystyczne przygotowano całe szlaki. W dżungli można przeciskać się wąskimi przesmykami, tunelami, przyświecając latarką. Oprowadzają sami kombatanci, którzy dziś mają 50-60 lat. Na ulicy spotykałem dużo kalek. Wielokrotnie byli to młodzi ludzie. W dżungli czy na polach pełno jeszcze niewybuchów i niewypałów. To plaga.
- To chyba też żebrzą?
- Właśnie tak. Amerykanom nie przepuszczą. A ci mają poczucie, że zrobili krzywdę. Takie odniosłem wrażenie, obserwując turystów amerykańskich.
- Pewnie nie lubią Amerykanów?
Pomnik ku czci polskiego architekta Kazimierza Kwiatkowskiego

- Na świecie ogólnie nie darzy się zbytnią sympatią Amerykanów, ale - o dziwo - nie w Wietnamie, zwłaszcza na południu, gdzie tubylcy ramię w ramię walczyli przeciwko komunistom. Nie widać agresji czy nawet niechęci. Raz tylko w autobusie starsza kobieta, która wzięła mnie chyba za Amerykanina, wysiadając, patrzyła na mnie i wykrzyczała po angielsku datę 1972 i chyba nazwę miejscowości. Chciała przypomnieć jakieś wydarzenie.
- W kapeluszu wyglądasz jak typowy Jankes.
- Cha, cha, rzeczywiście, jestem bardzo podobny do Obamy. Jest tam dużo Chińczyków, Indonezyjczyków, Australijczyków, a gdy się pojawi rasowy białas, to myślą, że na pewno Amerykanin.
- Trzeba było założyć koszulkę Cedyńskiego Klubu Rowerowego. Rodaków nie spotkałeś?
- Podczas wyprawy w samym Wietnamie słyszałem dwa razy polską mowę. Raz porozmawiałem przez kilka minut. To wszystko przez pięć tygodni. W górach spotkałem gościa z orłem na piersi. Zagadałem, ale okazało się, że to Anglik, który koszulkę dostał od przyjaciela Polaka.
Rozm. Tadeusz Wójcik, fot. A. Kordylasiński

do góry
2020 ©  Gazeta Chojeńska