„Gazeta Chojeńska” numer 03 z dnia 18.01.2011
Prezentujemy tu wybrane teksty z każdego numeru.
Wszystkie artykuły i informacje znajdują się w wydaniu papierowym.

Tajemnice cedyńskich cysterek

Jak wyglądała cysterka? Jaką pieczęć miał cedyński konwent? Tego można się dowiedzieć z folderów, wydanych przez Punkt Informacji Turystycznej w Cedyni. Ostatnia, kolorowa publikacja pokazuje m.in. i cysterkę, i rekonstrukcję pieczęci. Ubiegłoroczne publikacje ulotne dotyczą cedyńskiego szlaku cysterskiego oraz trasy rowerowej. Wcześniejsze publikacje są na temat południowego i wschodniego szlaku cysterskiego (można je obejrzeć na stronie gminy Cedynia w zakładce „Szlaki turystyczne”). W tradycji cysterskiej znane było podróżowanie celem szukania mistrza duchowego, nauki u niego lub znalezienia miejsca spokojnej kontemplacji. Szlaki te odtworzył i wytyczył PIT.

Trzy gminy naszego powiatu: Cedynia, Moryń i Stare Czarnowo należą do Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Gmin Cysterskich, którego godło znajduje się na rewersie breloczka z herbem Cedyni. Wkrótce postawiona zostanie tablica informacyjna o szlaku oraz pojawią się dojazdowe znaki drogowe do cedyńskiego obiektu cysterskiego.

Cysterska pieczęć

Materialną pozostałością po cedyńskich cysterkach jest przede wszystkim zachodnie skrzydło klasztoru. Obecnie to hotel i restauracja. Ale od połowy XIII w. mieszkały tu cysterki. I tak było do połowy XVI w. Potem zachodnie skrzydło klasztoru było siedzibą domeny państwowej. Była to też siedziba królewska. Król szwedzki Gustaw Adolf zawitał niegdyś do Cedyni. Monarcha ten w 1631 r. swą siedzibę miał w obecnym Klasztorze Cedynia. Kierował stąd działaniami wojennymi, znanymi jako wojna trzydziestoletnia (1618-1648). Od ponad siedmiu stuleci mury klasztoru górują nad malowniczą Cedynią. Obiekt cysterski był świadkiem krwawych wojen i romantycznych schadzek, widział ubóstwo poddanych chłopów i przepych królewskich dworów, upadek religii i ścieranie się narodowych żywiołów. Dziś Klasztor Cedynia, bo tak brzmi oficjalna nazwa obiektu, ma swój niepowtarzalny klimat ze względu na historię, ale i starania obecnych właścicieli.
Klasztor Cedynia to niejedyna budowla związana z cedyńskimi cysterkami. Nieopodal znajduje się kościół z XIII w. Gdy istniał tu klasztor, kapelanem w kościele cysterskim był proboszcz pobliskiej fary. W pobliżu Cedyni znajduje się wieś Orzechów. Tam stoi XIII-wieczny kościół z kostki granitowej, także związany z cysterkami. Swoje piętno odcisnęły w Orzechowie cysterki oraz joannici. W 1311 r. biskup kamieński Henryk von Wachholz potwierdził cedyńskiemu klasztorowi nadania ziemi w Orzechowie. Cysterki sprawowały patronat nad miejscowym kościołem. Takich kościołów jak w Orzechowie mamy więcej. Epizody cysterskie mają w swoich dziejach także: Lubiechów Górny, Bielinek, Osinów Dolny, Stary Kostrzynek, Stara Rudnica czy Siekierki.

Południowy Szlak Cysterski biegnie przez: Cedynię, Radostów, Siekierki, Starą Rudnicę, Stary Kostrzynek, Osinów Dolny i wraca do Cedyni. Natomiast Szlak Cysterski Wschodni to: Cedynia, Orzechów, Godków, Czartoryja, Narost, Golice i znowu Cedynia. Są też miejsca związane z przekazanym cysterkom młynem, jak np. w Czartoryi. Na trasie można spotkać się z niektórymi elementami architektury cysterskiej (wiele wiejskich kościołów bezwieżowych oraz jedno skrzydło klasztoru w Cedyni). Miejscowości takie jak Godków czy Narost należały do cysterskich zakonów męskich. Jednak np. kościół w Naroście już od 1338 r. był na uposażeniu klasztoru w Cedyni.
Andrzej Kordylasiński - Punkt Informacji Turystycznej w Cedyni

Konkurs
Proponujemy konkurs dotyczący cysterek. Odpowiedzi znajdziecie Państwo w tekście. Rozwiązania należy do 23 stycznia wysłać na adres: Punkt Informacji Turystycznej, pl. Wolności 4, 74-520 Cedynia lub mailem z podaniem adresu: [email protected] lub na adres „Gazety Chojeńskiej”. Na cierpliwych czekają nagrody.

1. Cedyńskie cysterki nosiły habit koloru: a) czarnego, b) czerwonego, c) białego.
2. W herbie cedyńskiego klasztoru widnieją: a) 2 postaci, b) 3 postaci, d) 4 postacie, d) tylko lilia.
3. Godłem Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Gmin Cysterskich jest: a) krzyż na tle konturów Polski, b) krzyż grecki, c) cysterka.
4. Które skrzydło cedyńskiego klasztoru zachowało się do dziś? a) wschodnie, b) zachodnie, c) południowe.
5. Klasztor Cedynia był niegdyś siedzibą króla szwedzkiego (kopiec jemu poświęcony znajduje się koło Chojny, w kierunku Krajnika): a) Adolfa Gustawa, b) Karola Gustawa, c) Gustawa Adolfa.

do góry