„Gazeta Chojeńska” numer 45 z dnia 08.11.2011
Prezentujemy tu wybrane teksty z każdego numeru.
Wszystkie artykuły i informacje znajdują się w wydaniu papierowym.

Kronika wypadków königsberskich

PAŹDZIERNIK część II

10. 10. 1806. W bitwie z wojskami napoleońskimi pod Wöhlsdorfem koło Saalfeld zginął książę Louis Ferdinand von Preussen, bratanek króla Fryderyka Wielkiego. Piękny i bohaterski książę-kompozytor był powszechnie kochany, toteż wieść o jego śmierci, która przyszła do Chojny wraz z wiadomością o kompletnej klęsce wojsk pruskich w bitwach pod Jeną i Auerstedt (obie 14.10.1806), przyjęto z wielkim smutkiem. Dwójka nieślubnych dzieci księcia została w 1810 r. noblitowana i używała nazwiska von Wildenbruch - od majątku Wildenbruch (Swobnica) między Chojną a Baniami.

16.10.1726. Urodził się w Gdańsku Daniel Mikołaj Chodowiecki (zm. 7.02.1801 w Berlinie). Był malarzem i rysownikiem. Większość życia spędził w Berlinie i został tam dyrektorem Pruskiej Akademii Sztuki. Pomimo miejsca zamieszkania, Chodowiecki czuł się Polakiem. Po rozbiorze Polski w 1772 roku napisał: „Z ojca jestem Polakiem, potomkiem dzielnego narodu, który wkrótce przestanie istnieć”. Natomiast w swoich wspomnieniach zanotował: „Za zaszczyt sobie poczytuję być prawdziwym Polakiem, chociaż jako pierwszy z Chodowieckich w Niemczech osiadłem”.
W 1773 r. odbył podróż z Berlina do Gdańska, którą opisał w dzienniku i przedstawił w postaci rysunków, opublikowanych w 1923 r. pod tytułem „Von Berlin nach Danzig Eine Künstlerfahrt im Jahre 1773”. Do ojczystego miasta jechał między innymi przez Chojnę (Königsberg Nm.), Banie (Bahn) i Rohrdorff (to najpewniej Rohrsdorf, czyli Parnica - wieś koło Bań). Miejscowości te uwiecznił w swym szkicowniku.

17.10.1587. Przed samą północą, dobrze po godzinie 11, przed apteką pojawiły się trzy upiorne zjawy! Widziano je, gdy podeszły do drzwi domu mistrza Rosentala, objęły się, zatańczyły w kręgu i jak się pojawiły, tak zniknęły. Jedno ze straszydeł było czarne, drugie koloru cielistego, a trzecie ognistoczerwone.

17.10.1611. Pochowano starą Ponentzin, która mieszkała w domu beginek i przeżyła 107 lat. Beginki to członkinie świeckich stowarzyszeń religijnych, jakie powstawały w Europie od XII wieku. Kościół patrzył na ten ruch niechętnie, uznając go za heretycki. Beginki mieszkały w tak zwanych beginażach - małych domkach z kaplicą i szpitalem, otoczonych murem. Zazwyczaj w beginażu znajdowały się: izolatka dla zakaźnie chorych, stajnia, kurnik, browar, ogrody i łąka. Wiadomość o beginażu w Chojnie to bardzo interesujący przyczynek do życia duchowego jej mieszkańców w okresie średniowiecza i renesansu.

19.10.1685. Inspektor i diakoni zostali wezwani przed Radę Miejską. Diakonom zarzucono, iż w ostatnim czasie nie wygłaszają budujących wspólnotę kazań. Na przykład w ostatnią środę jeden z nich robił przytyki do nieobecności w kościele członków rady. A przecież powinien wiedzieć, że nie potrzebują oni prosić diakona o zgodę na nieobecność. Złajany diakon usprawiedliwiał się, że mówił co prawda o pustych ławach, ale nie miał na myśli ław, w których zasiadają rajcy miejscy, lecz o puste ławy w kościele w ogóle.

19.10.1587. W wyniku wypadku w Młynie Czworokolnym (Vierradenmühle - koło nieistniejącej już w pobliżu dzisiejszego platana-olbrzyma bramy miejskiej o tej samej nazwie) zabił się pomocnik murarski, który spadł i roztrzaskał się o koło młyńskie.

20.10.1716. Opublikowano zarządzenie królewskie, dotyczące walki z zarazą bydła rogatego.

21.10.1628. Pochowano dziecko Petera Henckela, które zmarło, ponieważ ojciec nieopatrznie spuścił mu na główkę ciężki hak do zawieszania kotła.

21.10.1813. Dotarła do Chojny wiadomość o zwycięstwie wojsk VI koalicji w trzydniowej bitwie pod Lipskiem, zwanej Bitwą Narodów (16-19.10.1813 - Völkerschlacht bei Leipzig). Tradycyjnie otrąbiono nowinę na Rynku. Licznie zebrani i bardzo wzruszeni mieszkańcy odśpiewali pieśń „Nun dencket alle Gott”. Wieczorem na znak radości we wszystkich oknach, nawet w domach najuboższych, zapłonęły świece. Specjalne modły za pomyślność kraju i króla odbyły się także w chojeńskiej synagodze.

24.10.1587. Mistrz Franz - murarz, który naprawiał dom Paula Zimmermanna, spadł z dachu i zabił się.

25.10.1698. Zakończono budowę szkoły w dawnych budynkach klasztoru augustianów. Uroczystości związane z przenosinami i poświęceniem odbyły się w listopadzie.

30.10.1682. Wystawiono komedię w wielkiej sali ratusza.

30.10.1682. Zawaliła się część murów przy Bramie Świeckiej (Schwedter Tor).

Joanna A. Kościelna

Główne źródła: Augustin Kehrberg - „Historyczno-chronologiczny opis miasta Königsberg w Nowej Marchii - wydanie poprawione” (Berlin 1724) oraz protokoły königsberskiej Rady Miejskiej

do góry