„Gazeta Chojeńska” numer 31-32 z dnia 4.08.2004
Prezentujemy tu wybrane teksty z każdego numeru.
Wszystkie artykuły i informacje znajdują się w wydaniu papierowym.

Templariusze coraz bliżsi

Dr Iwona Teul pokazuje odkryte przed godziną cmentarzysko i czaszki

Wielokrotnie na naszych łamach relacjonowaliśmy przebieg trwających od 6 lat prac archeologicznych na terenie dawnej komandorii templariuszy w Rurce pod Chojną. Jest to tylko jedno z kilku miejsc w naszej okolicy, w którym odcisnęły swe ślady słynne zakony rycerskie. Kolejną miejscowością są położone 37 km od Chojny Chwarszczany z unikalnym gotyckim kościółkiem, znajdującym się w innej dawnej komandorii templariuszy, a potem joannitów.
Od lipca pracuje tam duża ekspedycja badawcza pod kierunkiem - podobnie jak w Rurce - archeologa dr. Przemysława Kołosowskiego z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Działa ona w ramach interdyscyplinarnego programu, przygotowywanego od ub. roku. W skład zespołu badawczego - oprócz archeologów - wchodzą historycy (w tym prof. Edward Rymar), historycy sztuki, muzealnicy z Muzeum Pojezierza Myśliborskiego w Myśliborzu, a także - też jak w Rurce - antropolog z PAM dr Iwona Teul. Prace prowadzą w ramach praktyk studenci archeologii z UMK w Toruniu i UAM w Poznaniu oraz studenci medycyny z PAM. Głównym sponsorem jest prywatny Instytut Badań Historycznych i Krajoznawczych, będący wydawcą dwóch specjalistycznych czasopism: "Gazety Rycerskiej" i "Odkrywcy".
W ub. tygodniu po północnej stronie kościoła ekspedycja dotarła do starego cmentarzyska. Z ziemi wyłoniło się kilka czaszek i kości. Dr Teul będzie je badała pod kątem pochodzenia, wieku, płci, przebytych chorób itd.
Program przewidziany jest na kilka sezonów. Duże zainteresowanie wykazują m.in. wójt Boleszkowic i starosta myśliborski. W tym roku badania potrwają do połowy września. - Templariusze i joannici to białe plamy w naszej historii - mówi dr Kołosowski. - Wcześniej zajmowano się głównie krzyżakami i cystersami. Chwarszczany to drugie po Rurce stanowisko dotyczące templariuszy w Polsce. Nasze znaleziska będziemy porównywać do wcześniejszych odkryć spod Chojny.

Dr Kołosowski prezentuje stanowiska archeologiczne w Chwarszczanach

Szef ekspedycji opowiada nam też o tegorocznym plonie badań w Rurce: - Przeprowadziliśmy je w czerwcu, kończąc prace przy południowej ścianie kaplicy i odkrywając kolejne 45 grobów (w sumie 108). Odsłoniliśmy dalszą część średniowiecznego cmentarzyska, w tym pochówek zakonników z dwoma żelaznymi sprzączkami od pasów. Ponownie natrafiliśmy na kilka pochówków w dziwnym układzie, w tym jeden z żelaznym grotem strzały, wbitym w miednicę, co można łączyć z jakimiś konfliktami. Na zachód od kaplicy, po 6 latach badań odkryliśmy coś murowanego: fragmenty muru. Może to być część poszukiwanego dworu templariuszy - mówi P. Kołosowski. - Badania w Rurce finansuje Uniwersytet MK, ale bardzo skromnie. Dlatego bardzo dziękuję osobom, które w tym roku niezmiernie pomogły w organizacji badań. Są to głównie sołtys Rurki Krystyna Foremna i radna z Grzybna Ryszarda Bekier, która mocno zaangażowała się w pomoc. Bardzo dziękuję też prezesowi firmy Progres Julianowi Wiederowi, który dwa razy bezpłatnie użyczył nam koparkę.

A już 7-8 sierpnia w Chwarszczanach odbędzie się kolejny turniej rycerski, inscenizacja bitwy, koncerty, festyn.

Tekst i fot. Robert Ryss